In 1968 ging een golf van protest door de wereld. ‘Wat nou als we het allemaal anders gaan doen?’, leek een hele generatie zich gelijktijdig af te vragen. Vastberaden begonnen vooral jongeren te bonken op de deuren van de autoriteiten. Ze kwamen in opstand tegen traditionele instituties zoals kerken, scholen en het gezin als hoeksteen van de samenleving; ze eisten inspraak, gelijkheid en een einde aan de oorlog in Vietnam.

‘Wat nou als…’ het is een simpele vraag die enorme veranderingen in gang kan zetten. Om de status-quo omver te kunnen schoppen moet je er eerst voorbij kunnen kijken en daarvoor is verbeeldingskracht nodig, een visioen van hoe het anders kan.

Die geest van veranderingsgezindheid in 1968 leek wel besmettelijk. Van Amsterdam tot Mexico City, van Berlijn tot San Francisco, zelfs autoritair geleide landen als Polen en Tsjechoslowakije werden erdoor aangeraakt. Het werd een kanteljaar. In de periode erna veranderde het westen onherkenbaar; in Oost-Europa werd de kiem gelegd voor latere dissidente bewegingen.

Nu meer dan ooit is een goed moment om de ‘geest van 1968’ te herdenken. Veel van de waarden van toen staan onder druk. Vrijheid blijkt soms moeilijk te combineren met de roep om veiligheid. Censuur is verdwenen, maar ‘fake news’ is terug en gelijkheid sneeuwt maar al te vaak onder in onze liberale democratie. En wat is er eigenlijk terecht gekomen van die seksuele vrijheid als #Metoo het thema van nu is?