Franca Viola

weigerde te trouwen met haar verkrachter 

Op vijftienjarige leeftijd verloofde de Siciliaanse Franca Viola zich met een plaatselijke maffioso, Filippo Melodia. Maar ze maakte het uit toen hij werd gearresteerd wegens diefstal. Filippo raakte door haar geobsedeerd, ontvoerde haar acht dagen lang en verkrachtte haar. In het zuid-Italië van de jaren zestig was het de norm dat een vrouw trouwde met de man aan wie ze haar maagdelijkheid had verloren. Viola weigerde.

Met de niet aflatende steun van haar familie weigerde Franca Viola met Filippo Melodia te trouwen. In plaats daarvan klaagde ze hem aan wegens ontvoering en verkrachting. Haar familie betaalde een hoge prijs voor hun steun: veel dorpelingen keerden zich tegen hen, en staken zelfs hun wijngaard en schuur in brand. Viola’s actie leidde tot een nationaal debat over gendergerelateerd geweld, en zelfs het parlement raakte bij de rechtszaak betrokken. Melodia werd veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf. Viola werd een symbool van de culturele vooruitgang en emancipatie van vrouwen in het naoorlogse Italië.

DE STATUS QUO IN DE TIJD VAN FRANCA VIOLA:

Volgens het Italiaanse Wetboek van Strafrecht kon een verkrachter zijn misdaad opheffen door met zijn slachtoffer te trouwen. Volgens artikel 544 was verkrachting namelijk ‘een misdaad tegen de publieke moraal’ en geen persoonlijk misdrijf. Deze wet maakte dus een zogenoemd ‘rehabilitatiehuwelijk’ mogelijk.

Een andere wet (art. 587) bepaalde dat een moordenaar strafvermindering kon krijgen wanneer ‘eerwraak’ het motief van zijn moord was. Bij eerwraak probeerden mannelijke familieleden de familienaam te beschermen door de vrouw te vermoorden die in hun ogen de familienaam te schande maakte.

Pas in 1996 werd seksueel geweld in Italië erkend als een misdaad tegen de persoon, in plaats van als een misdaad tegen de ‘openbare moraal’.

HET HEDEN